Το όπλο του φόβου

Ο φόβος δεν είναι καινούργιο όπλο. Σε κάθε εποχή υπήρχε και βασάνιζε τον άνθρωπο είτε ως απτή πραγματικότητα είτε απλά ως απειλή. Τον είχε και τότε η εκάστοτε εξουσία για να χειραγωγεί τα πλήθη και να απαιτεί την a priori υποταγή τους. Πέρα από τους γνωστούς κινδύνους για την ανθρώπινη επιβίωση, όπως ο πόλεμος, υπήρχε έντονος ο μεταφυσικός φόβος , η θεόσταλτη τιμωρία , η νέμεση που τις περισσότερες συνδεόταν άμεσα με τη θέληση του μονάρχη ή της άρχουσας τάξης.
Σήμερα, θέλουμε να πιστεύουμε ότι ζούμε τον αιώνα της λογικής και της επιστήμης. Η εξουσία δεν χρειάζεται συμμάχους τη βία και το μεταφυσικό στην προσπάθειά της να κυβερνήσει. Ο φόβος κανονικά θα έπρεπε να περιορίζεται παρά μόνο στην έμφυτη αδυναμία μας να κατανοήσουμε και να προβλέψουμε το μέλλον και το τυχαίο. Παρά την ιδεατή αυτή εικόνα που κάποιοι επιμένουν να προβάλουν , στην πραγματικότητα ο φόβος ως εργαλείο καταστολής και συμμόρφωσης στην εκάστοτε εξουσία ποτέ δεν εξαλείφτηκε.
Η σύγχρονη πολιτική ρητορεία καταφεύγει και σήμερα στον εκφοβισμό, την έμμεση ή άμεση απειλή, για να επιτύχει τους σκοπούς της. Το ποντίκι μπορεί να φοβίζει ακόμη με τη σκιά του και ο σύγχρονος άνθρωπος στην εποχή της πληροφορικής δεν φαίνεται να μπορεί να το ξεσκεπάσει. Σαντάμ, Μπιν Λάντεν, Μιλόσεβιτς, Κάρατζιτς, , και άλλα λιγότερο γνωστά «τέρατα» τρόμαξαν και συνεχίζουν να τρομάζουν περισσότερο το κοινό των μεγάλων ειδησεογραφικών πρακτορείων παρά τους ίδιους τους διώκτες τους. Ο Μπιν Λάντεν μπορεί και να είναι ήδη νεκρός, όμως, αυτό δεν φαίνεται να ενδιαφέρει τη σύγχρονη στρατηγική. Ο μύθος του ή και η υποτιθέμενη επιβίωση του αποτελεί ένα πρώτης τάξεως φόβητρο για τον συντηρητικό αμερικάνο ή και τον ευρωπαίο εργάτη, που πριν λίγο είδε τον μισθό του να μειώνεται.
Πέρυσι γίναμε όλοι μάρτυρες του υστερικού παραλογισμού που προκάλεσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με τη «Γρίπη των Χοίρων». Ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού εμβολιάστηκε ωσάν πειραματόζωο, παρά τη θέλησή του, ζαλισμένο όχι από κάποιο ναρκωτικό αλλά από την καταστροφολογία των τηλεοπτικών καναλιών και των κρατικών υπηρεσιών. Οι φαρμακοβιομηχανίες, αλλά και κάθε κλάδος που συνδέεται με το «αγαθό της υγείας» είδαν τις μετοχές τους να ανεβαίνουν και αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ σπαταλήθηκαν χωρίς δεύτερη σκέψη σε εμβόλια που μόλις είχαν παραχθεί στο εργαστήριο.
Η μεγάλη τραπεζική κρίση που αναμφισβήτητα έπληξε τις ΗΠΑ στις μέρες μας τείνει να πάρει κοσμοϊστορικές διαστάσεις για το μέλλον πολλών χωρών ανά την υφήλιο. Αγνοείται βέβαια ένα ουσιώδες στοιχείο, το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες που «πλήττονται» από την «παγκόσμια» κρίση καρκινοβατούσαν οικονομικά τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η κρίση τις έπληξε κυρίως επειδή οι χώρες αυτές είχαν εγκαταστήσει ένα αποικιοκρατικού τύπου οικονομικό καθεστώς εξάρτησης από τις ΗΠΑ και είχαν ήδη προχωρήσει σε αποβιομηχάνιση της οικονομίας τους και αποκρατικοποίηση των δημόσιων επιχειρήσεων τους. Παρόλ’ αυτά η κρίση ερμηνεύεται ως κάτι περίπου το ξαφνικό και το αναπάντεχο, ένα πρόβλημα που θα αντιμετωπιστεί με τα ίδια τα αίτια που το γέννησαν, νέες αποκρατικοποιήσεις, περιορισμό μισθών, συντάξεων και δαπανών για την παιδεία και την υγεία.
Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι αυτά τα κοινωνικά πειράματα ξεκινούν από την ίδια πανάρχαια συντηρητική αντίληψη του «ζαλισμένου κοπαδιού». Χρησιμοποιώντας την τρομερή δύναμη των ΜΜΕ και την εγκυρότητα της υπάκουης υψηλής διανόησης (πανεπιστήμια, παγκόσμιοι οργανισμοί) με την οποία συνεργάζονται καθοδηγούν τον πολίτη σε εύπεπτες και συμφέρουσες για το κυρίαρχο οικονομικό πλαίσιο λύσεις.