Σάββατο 4 Ιουνίου 2011

Δάσκαλοι και υπαλληλίσκοι



Στα είκοσι  περίπου χρόνια που υπηρετώ την εκπαίδευση κατάλαβα ότι πέρα από ιδεολογικές, και επιστημονικές διαφορές υπάρχει μία θεμελιώδης διαφορά που προσδιορίζεται από   το πώς αντιλαμβάνεται ο κάθε εκπαιδευτικός  το έργο που επιτελεί.  Άλλοι εκπαιδευτικοί  θεωρούν την εκπαίδευση απλά και μόνο  δουλειά , δημοσιοϋπαλληλικό καθήκον, αντιμετωπίζουν την τάξη περίπου σαν μια στείρα καθημερινότητα, μια σειρά από υποχρεώσεις,  που θα τους οδηγήσει κάποτε στο εφάπαξ και τη σύνταξη με τιμές και μπράβο. Οι ίδιοι αυτοί φροντίζουν να μην χαλάνε τα χατίρια της εκάστοτε διοικητικής εξουσίας, είναι έτοιμοι να κλείσουν και το σχολείο,  αν τους το επιβάλει ο προϊστάμενος τους . Πρώτιστη φροντίδα τους είναι η δημόσια εικόνα τους σε διοίκηση, γονείς και μαθητές  θυσιάζοντας οποιαδήποτε  ελάχιστη ηθική αξία ή υποχρέωση  απέναντι στους συναδέλφους τους.  
Το ατομικό συμφέρον έτσι, κυριαρχεί σε βάρος του συλλογικού όπως και αν λέγεται αυτό , σωματείο, ένωση, σχολείο. Η απεργία είναι απαγορευμένη λέξη για αυτούς, όπως και η στάση εργασίας, η ένσταση, το υπόμνημα διαμαρτυρίας. Όλα είναι υπέροχα ακόμη και αν απολυθούν συνάδελφοί τους στην ίδια μονάδα  ή αν υποστούν κάποια διοικητική κύρωση εξαιτίας του αυταρχισμού κάποιων ιθυνόντων. Στο πλαίσιο του αμοραλισμού τους όλα επιτρέπονται, το παράνομο φροντιστήριο, ο χρηματισμός, « το ιδιαίτερο»  σε μαθητές της ίδιας τους της τάξης με τη μόνιμη επωδό:  «τι να κάνω, δεν βγαίνω».  Ως πιστός υπηρέτης του συστήματος όσο σαθρό και αν είναι αυτό, βλέπει συχνά το όνομά του να φιγουράρει  σε συμβούλια και σε  επιτροπές , αφού εκεί δεν επιλέγονται οι πιο άξιοι αλλά οι πιο υπάκουοι. Έναν τέτοιο δάσκαλο θα τον χαρακτήριζα  εύκολα «σκλάβο», «πρόβατο» «υπαλληλίσκο» έναν άνθρωπο που βρήκε ανοιχτή την πόρτα της εκπαίδευσης και μπήκε, που παρότι μπορεί να πληροί τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις ενός μαθήματος αποτελεί επικίνδυνο  αντιπρότυπο  για τους μαθητές του.
Στον κλάδο των εκπαιδευτικών υπηρετούν όμως,  και αυτοί που επέλεξαν ως στάση ζωή  να διδάξουν σε τάξη, που αψήφησαν την ψυχική κούραση και την ένταση του μαθήματος, που πρόταξαν αρχές και αξίες  προκειμένου να θυσιάσουν την καλή γνώμη του περίγυρου, περιορίστηκαν στον φτωχό πλην τίμιο μισθό τους.  Πήραν την πρώτιστη ικανοποίηση από την πρόοδο των μαθητών τους  και τους κοίταξαν όλους τίμια στα μάτια χωρίς διακρίσεις.  Απαίτησαν ίση μεταχείριση και στάθηκαν αλληλέγγυοι στους συναδέλφους τους . Μπορεί να διαφωνούσαν με την εκάστοτε συνδικαλιστική ηγεσία αλλά απήργησαν σεβόμενοι τα αιτήματα και τους παλαιότερους αγώνες των εργαζομένων. Είδαν πρώτιστα  τον εαυτό τους ως πρότυπο για τους μαθητές τους και ύστερα ως υπάλληλο. Δεν ξέχασαν ότι η συμπεριφορά τους μπορεί να χαντακώσει  κυριολεκτικά δεκάδες νέες ψυχές που ετοιμάζονται για την κοινωνία. Κοίταξαν επίσης, τους μαθητές τους και είδαν το καλύτερο αύριο και την ελπίδα. Δεν δίστασαν τέλος να αμφισβητήσουν τον πολιτικαντισμό και την προπαγάνδα της εκάστοτε εξουσίας  εκφράζοντας με παρρησία την επιστημονική τους θέση.