Για τις εγγενείς αντιφάσεις και συγχύσεις του νομοσχεδίου για τα ΠΠΣ έχω μιλήσει αρκετά σε προηγούμενα άρθρα μου. Σήμερα θα φωτίσω μια άλλη πλευρά του νέου νόμου που αφορά στα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών όχι μόνο αυτών που θα εργαστούν σε αυτά τα σχολεία αλλά και εκείνων που εργάζονται στα τυπικά σχολεία.
Διαβάζοντας το θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων μπορεί κανείς να το περιγράψει με δύο λέξεις : Ανταγωνισμός και Αξιολόγηση. Ο ανταγωνισμός διέπει κυρίως το θεσμοποιημένο κυνήγι της αριστείας, όπως διατυπώνεται στο νόμο για τα ΠΠΣ αλλά και το κυνήγι της επιτυχίας σε σχολικούς διαγωνισμούς ( άρθρο 36, παράγραφος δ και άρθρο 50). Η αξιολόγηση εφαρμόζεται παντού, από το μαθητή που δοκιμάζεται κατά την εισαγωγή του και σε όλη την περίοδο των σπουδών του μέχρι τον τελευταίο κλητήρα του σχολείου . Αυτός βέβαια που καλείται να σηκώσει το βάρος της λειτουργίας του ΠΠΣ είναι ο ίδιος ο εκπαιδευτικός , ο οποίος παρά τα διαπιστωμένα προσόντα του θα πρέπει καθημερινά να δίνει εξετάσεις στους ανωτέρους του, διευθυντές, συμβούλους, στις τοπικές επιτροπές , στον περιφερειάρχη αλλά και στον ίδιο τον υπουργό για την αξία του και την παιδαγωγική του επάρκεια. Ίσως τελικά χρειαστεί ο ίδιος ο εκπαιδευτικός τον ψυχολόγο του σχολείου περισσότερα από τον καθένα.
Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου (άρθρο 50) γίνεται κάθε δεύτερο έτος και εξετάζει την συνολική απόδοση της σχολικής μονάδας, την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν στην αρχή της χρονιάς, τις «επιτυχίες του εκπαιδευτικού» αλλά και τη συνεισφορά του σε προγράμματα και «καινοτόμες δράσεις» . Βέβαια στην αρχή κάθε έτους θα πρέπει να έχει κατατεθεί ήδη ένα σχέδιο δράσης , οι σκοποί και οι στόχοι της κάθε πρότασης αλλά και τα μέσα που θα απαιτηθούν. Και όλα αυτά πέρα από την επιστημονική του εργασία, την εκπαίδευση των φοιτητών ή άλλων επιμορφούμενων, τη συνεργασία του σε ομίλους μαθημάτων, τη γραφειοκρατική εργασία στα κενά του ωρολογίου προγράμματος και κάπου εκεί ανάμεσα σε εφημερίες και στην μελέτη των μαθητικών εργασιών θα πρέπει να βρει χρόνο να δεχτεί γονείς ή μαθητές. Το υπουργείο βέβαια, προνοώντας για τη ψυχική υγεία του εκπαιδευτικού έδωσε αμέσως τη λύση. Αφού κατά τη διάρκεια του σχολικού προγράμματος είναι δύσκολο να εκτελεστούν όλα αυτά τα καθήκοντα , μπορείτε κ. εκπαιδευτικοί να ‘ρθείτε το απόγευμα, να συνεδριάζετε, να δέχεστε τους γονείς, να συναντάτε τους αξιολογητές σας λίγο μετά το μεσημέρι. Αρκεί να λάβει απόφαση το εποπτικό συμβούλιο του Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου.(άρθρο 45)
Αλλά πάλι, μην ανησυχείτε, αυτό δεν θα συνεχιστεί επ’ άπειρον, μόνο πέντε έτη. Πράγματι, η θητεία των εκπαιδευτικών που θα υπηρετούν στα ΠΠΣ θα είναι πενταετής. Στη διάρκεια αυτών των πέντε χρόνων δεν επιτρέπονται αποσπάσεις ή μεταθέσεις . Αλίμονο δηλαδή αν ενσκήψει κάποιο οικογενειακό απρόοπτο ή θέμα υγείας. Τη θέση πραγματικά την «παντρεύεσαι». (άρθρο 48, παράγραφος 6)
Μετά το πέρας της θητείας ανεξάρτητα από την αξιολόγησή σου ή το έργο που έχεις προσφέρει , φεύγεις από το σχολείο και τίθεσαι στη «διάθεση» της οικείας Διεύθυνσης. («Από δήμαρχος κλητήρας δηλαδή»). Αυτή και αν είναι επιβράβευση για τις υπηρεσίες σου στο σχολείο.
Αυτά είναι τα πρώτα βασικά ζητήματα που ανοίγει αυτός ο νέος νόμος και είναι σίγουρο ότι θα δημιουργηθούν και άλλα θέματα νομικής και συνταγματικής τάξεως άμα τη λειτουργία των νέων σχολείων. Ο παραλογισμός διέπει εξολοκλήρου το θεσμικό πλαίσιο , αφού τα σχολεία αυτά καλούν να τα υπηρετήσουν προσοντούχοι εκπαιδευτικοί με οργανική θέση σε κάποιο τυπικό σχολείο, τους πληροφορούν ωστόσο, ότι η θητεία τους στο ΠΠΣ θα είναι πενταετής , θα εργάζονται νυχθημερόν, θα υποβάλλουν αλλεπάλληλες εργασίες και εκθέσεις μέσα στο φορτωμένο σχολικό τους ωράριο που θα επεκτείνεται ως και το απόγευμα και τελικά παρά τη θετική τους αξιολόγηση θα βρίσκονται στη διάθεση της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Αλήθεια θα υπάρξει λογικός άνθρωπος να ακολουθήσει μια τέτοια προοπτική;
Επιφανειακά όλο αυτό το «Παράλογο του Ιονέσκο» για κάποιους θα περιοριστεί στα νέα ΠΠΣ . Είναι άλλωστε θέμα επιλογής , να επιλέξει κάποιος το «βασίλειο της αξιολόγησης» από την «ησυχία» του τυπικού σχολείου. Και θα ήταν έτσι, αν δεν υπήρχε η πρόβλεψη στο νέο νόμο ότι μετά τα πρώτα έτη της λειτουργίας του νέου θεσμού , οποιοδήποτε τυπικό σχολείο αξιολογηθεί (άρθρα 37 και 51) και κριθεί ότι ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις (προσόντα εκπαιδευτικών, συμμετοχή σε προγράμματα, πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμμετοχή σε διαγωνισμούς, υποδομή, σύνδεση με άλλα σχολεία και ΑΕΙ ή ΤΕΙ) που θέτει η πολιτεία για τα ΠΠΣ (Άρθρο 37) μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο και τη λειτουργία του «ΠΠΣ». Αρκεί το σχολικό του συμβούλιο να καταθέσει τον αντίστοιχο φάκελο, για να πάρει μέρος στο «διαγωνισμό». Έτσι, οι μέρες της ησυχίας θα τελειώσουν και πολλοί εκπαιδευτικοί θα βρεθούν ξαφνικά σε άλλο εργασιακό πλαίσιο. Σταδιακά το νέο αυτό χαοτικό σύστημα λειτουργίας θα περάσει σε όλα τα σχολεία ανεξάρτητα αν γίνουν ΠΠΣ ως «δείγμα καλής λειτουργίας». Κανείς λοιπόν, να μην εφησυχάζει από αυτές τις εξελίξεις. Προετοιμάζεται το κλίμα για τους «εκπαιδευτικούς πενταετίας», χωρίς μονιμότητα ή οργανική θέση, τους εκπαιδευτικούς που θα αξιολογούνται προκειμένου να λάβουν το μισθό τους από τον αντίστοιχο Πολυκρατικό Δήμο.
