Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Το όπλο του φόβου

Ο φόβος δεν είναι καινούργιο όπλο. Σε κάθε εποχή υπήρχε και βασάνιζε τον άνθρωπο είτε ως απτή πραγματικότητα είτε απλά ως απειλή. Τον είχε και τότε η εκάστοτε εξουσία για να χειραγωγεί τα πλήθη και να απαιτεί την a priori υποταγή τους. Πέρα από τους γνωστούς κινδύνους για την ανθρώπινη επιβίωση, όπως ο πόλεμος, υπήρχε έντονος ο μεταφυσικός φόβος , η θεόσταλτη τιμωρία , η νέμεση που τις περισσότερες συνδεόταν άμεσα με τη θέληση του μονάρχη ή της άρχουσας τάξης.
Σήμερα, θέλουμε να πιστεύουμε ότι ζούμε τον αιώνα της λογικής και της επιστήμης. Η εξουσία δεν χρειάζεται συμμάχους τη βία και το μεταφυσικό στην προσπάθειά της να κυβερνήσει. Ο φόβος κανονικά θα έπρεπε να περιορίζεται παρά μόνο στην έμφυτη αδυναμία μας να κατανοήσουμε και να προβλέψουμε το μέλλον και το τυχαίο. Παρά την ιδεατή αυτή εικόνα που κάποιοι επιμένουν να προβάλουν , στην πραγματικότητα ο φόβος ως εργαλείο καταστολής και συμμόρφωσης στην εκάστοτε εξουσία ποτέ δεν εξαλείφτηκε.
Η σύγχρονη πολιτική ρητορεία καταφεύγει και σήμερα στον εκφοβισμό, την έμμεση ή άμεση απειλή, για να επιτύχει τους σκοπούς της. Το ποντίκι μπορεί να φοβίζει ακόμη με τη σκιά του και ο σύγχρονος άνθρωπος στην εποχή της πληροφορικής δεν φαίνεται να μπορεί να το ξεσκεπάσει. Σαντάμ, Μπιν Λάντεν, Μιλόσεβιτς, Κάρατζιτς, , και άλλα λιγότερο γνωστά «τέρατα» τρόμαξαν και συνεχίζουν να τρομάζουν περισσότερο το κοινό των μεγάλων ειδησεογραφικών πρακτορείων παρά τους ίδιους τους διώκτες τους. Ο Μπιν Λάντεν μπορεί και να είναι ήδη νεκρός, όμως, αυτό δεν φαίνεται να ενδιαφέρει τη σύγχρονη στρατηγική. Ο μύθος του ή και η υποτιθέμενη επιβίωση του αποτελεί ένα πρώτης τάξεως φόβητρο για τον συντηρητικό αμερικάνο ή και τον ευρωπαίο εργάτη, που πριν λίγο είδε τον μισθό του να μειώνεται.
Πέρυσι γίναμε όλοι μάρτυρες του υστερικού παραλογισμού που προκάλεσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με τη «Γρίπη των Χοίρων». Ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού εμβολιάστηκε ωσάν πειραματόζωο, παρά τη θέλησή του, ζαλισμένο όχι από κάποιο ναρκωτικό αλλά από την καταστροφολογία των τηλεοπτικών καναλιών και των κρατικών υπηρεσιών. Οι φαρμακοβιομηχανίες, αλλά και κάθε κλάδος που συνδέεται με το «αγαθό της υγείας» είδαν τις μετοχές τους να ανεβαίνουν και αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ σπαταλήθηκαν χωρίς δεύτερη σκέψη σε εμβόλια που μόλις είχαν παραχθεί στο εργαστήριο.
Η μεγάλη τραπεζική κρίση που αναμφισβήτητα έπληξε τις ΗΠΑ στις μέρες μας τείνει να πάρει κοσμοϊστορικές διαστάσεις για το μέλλον πολλών χωρών ανά την υφήλιο. Αγνοείται βέβαια ένα ουσιώδες στοιχείο, το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες που «πλήττονται» από την «παγκόσμια» κρίση καρκινοβατούσαν οικονομικά τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η κρίση τις έπληξε κυρίως επειδή οι χώρες αυτές είχαν εγκαταστήσει ένα αποικιοκρατικού τύπου οικονομικό καθεστώς εξάρτησης από τις ΗΠΑ και είχαν ήδη προχωρήσει σε αποβιομηχάνιση της οικονομίας τους και αποκρατικοποίηση των δημόσιων επιχειρήσεων τους. Παρόλ’ αυτά η κρίση ερμηνεύεται ως κάτι περίπου το ξαφνικό και το αναπάντεχο, ένα πρόβλημα που θα αντιμετωπιστεί με τα ίδια τα αίτια που το γέννησαν, νέες αποκρατικοποιήσεις, περιορισμό μισθών, συντάξεων και δαπανών για την παιδεία και την υγεία.
Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι αυτά τα κοινωνικά πειράματα ξεκινούν από την ίδια πανάρχαια συντηρητική αντίληψη του «ζαλισμένου κοπαδιού». Χρησιμοποιώντας την τρομερή δύναμη των ΜΜΕ και την εγκυρότητα της υπάκουης υψηλής διανόησης (πανεπιστήμια, παγκόσμιοι οργανισμοί) με την οποία συνεργάζονται καθοδηγούν τον πολίτη σε εύπεπτες και συμφέρουσες για το κυρίαρχο οικονομικό πλαίσιο λύσεις.

Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

Καθρεφτάκια για τους ιθαγενείς

Πριν από λίγο καιρό ο πρωθυπουργός και η ηγεσία του υπουργείου παιδείας έδωσε σε εκπαιδευτικό ίδρυμα της Λήμνου εξοπλισμό υπολογιστών, «ηλεκτρικούς αναγνώστες», ψηφιακούς δίσκους και άλλα σχετικά εργαλεία φιλοδοξώντας να φέρει στην Ελλάδα το λεγόμενο «ψηφιακό σχολείο». Όπως έχω ξαναγράψει («Σχολείο της αγοράς ή της ανθρωπιάς»), ο φετιχισμός με τη νέα τεχνολογία κινδύνους γεννά παρά βοηθά την εκπαίδευση. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, θα εκθέσω τα εξής :
• Η ενασχόληση με προγράμματα μάθησης μόνο σχετικά οφέλη μπορεί να έχει για το μαθητή. Τόσο η τεχνολογία, τα πολυμέσα αλλά και η γνώση που μεταδίδουν οι ψηφιακοί δίσκοι προσπερνιόνται γρήγορα με τη συνεχή τεχνολογική εξέλιξη. Ο μαθητής στο πλαίσιο της βασικής του εκπαίδευσης θα πρέπει να μάθει να σκέφτεται λογικά αλλά και να στοχάζεται πάνω στην προσφερόμενη γνώση.
• Οι διαδραστικοί πίνακες είναι άλλο ένα εργαλείο, οπωσδήποτε πιο δυναμικό και ενδιαφέρον από τον κοινό μαυροπίνακα αλλά όχι ότι θα βοηθήσει ένα άναρχο και ανιαρό μάθημα. Νέες μέθοδοι διδασκαλίας και νέες τεχνικές θα πρέπει να συνδυαστούν και να σχεδιαστούν πριν τη χρήση του στην τάξη με σκοπό ο διαδραστικός πίνακας να εξυπηρετήσει το διάλογο και τη μαθησιακή διαδικασία.
• Η αντικατάσταση του βιβλίου από τoν “e-reader” δεν νοείται αφού δημιουργούνται δυσεπίλυτα προβλήματα σε μαθητές και εκπαιδευτικούς. Η πρακτικότητα και η ευχρηστία του κοινού βιβλίου είναι δεδομένη. Ο μαθητής σημειώνει, τσακίζει, ανατρέχει άμεσα και γρήγορα και κυρίως χρησιμοποιεί το εποπτικό υλικό του εγχειριδίου. Αντίθετα, ο « ηλεκτρονικός αναγνώστης» προς το παρόν είναι μαυρόασπρος ,σίγουρα είναι πιο ευαίσθητος σε πιθανές βλάβες και κυρίως αποτελεί μια οθόνη που πάντα κουράζει γρηγορότερα τα μάτια.
• Η εμμονή της κυβέρνησης με τη νέα τεχνολογία δικαιολογείται από τρία δεδομένα. Το πρώτο είναι ότι η νέα τεχνολογία θα έρθει στο σχολείο μαζί με τους χορηγούς και θα συνδυαστεί ομαλότερα με τα «εκπαιδευτικά πακέτα» που εκείνοι θα φέρουν. Ο άλλος παράγοντας είναι το οικονομικό στοιχείο αφού το ψηφιακό βιβλίο είναι φθηνότερο από το σημερινό σχολικό βιβλίο. Το τρίτο δεδομένο είναι η εξάρτηση του ελληνικού κράτους από μεγάλες εταιρείες πληροφορικών συστημάτων οι οποίες περιμένουν ανυπόμονα να βάλουν χέρι στην «ψηφιακή εγκατάσταση» του νέου σχολείου. Οι εταιρείες αυτές δεν θέλουν απλά τον μαθητή να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή αλλά να μεγαλώνει και να ζει μ’ αυτόν. Από το Δημοτικό ο Η/Υ των 100 ευρώ θα είναι ο απαραίτητος σύμβουλος του μαθητή. Στη συνέχεια με τις απαιτήσεις να μεγαλώνουν οι γονείς θα αναγκαστούν να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη ενώ και ο νέος δεν θα χρησιμοποιεί το laptop μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς αλλά και ως παιχνιδομηχανή απαιτώντας περισσότερα σε ισχύ αλλά και σε περιφερειακά.
• Στο πεδίο αυτό θα μπει σύντομα και η συσκευή “I-phone” ανοίγοντας έτσι τις πύλες του σχολείου και στις περίφημες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ξέρετε αυτές που τοποθετούν κεραίες με ισχυρή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία πάνω σε σπίτια, σπάνε το απόρρητο των συνομιλιών κατά το δοκούν αλλά και επιμένουν ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο τα παιδιά από τη συνεχή χρήση των κινητών.
• Παράλληλα η ψηφιακή τεχνολογία έρχεται να υποκαταστήσει μετά το σχολείο την τυπική εργασία όπως την γνωρίσαμε έως τώρα. Ο εργαζόμενος στον μελλοντικό καπιταλιστικό κόσμο θα δουλεύει στο σπίτι ή στο δρόμο με το pc του, θα πληρώνεται «με το κομμάτι» και θα είναι αναλώσιμος δηλαδή συνεχώς αναγκασμένος να αναζητά νέα εργασία με βασικό εργαλείο τα ηλεκτρονικά μηνύματα και τα αρχεία του.

Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2010

H "λέσχη Ιστορίας"

Από το σχολικό έτος 2010-2011 ξεκινά τις εργασίες της "η λέσχη Ιστορίας" στο Λύκειο που διδάσκω. Το πρώτο θέμα που παρουσίασα μετά από αίτηση των μαθητών μου ήταν το " Κυπριακό πρόβλημα". Σε ειδικό χώρο στο blog προβάλλονται σχετικές φωτογραφίες.

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

ΤΖΟΓΟΣ ΚΑΙ ΘΕΑΜΑΤΑ

Οι παλαιές δικτατορίες συνήθιζαν να δίνουν στη μάζα «άρτο». Έκτακτα επιδόματα, ρουσφετολογικά δωράκια, χαριστικά δάνεια σε φίλους ή και πρόθυμους υποστηριχτές του καθεστώτος.
Η νέα διακυβέρνηση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Νέα Τάξη δίνει «τζόγο», σε συνδυασμό πάντα με «θεάματα». Στα χρόνια της κρίσης «το χρήμα για το λαό» όλο και λιγοστεύει. Έτσι βρέθηκε ένας νέος τρόπος να χειραγωγηθεί ο πολίτης. Ένα εργαλείο επικερδές που παθητικοποιεί , αποχαυνώνει αλλά δημιουργεί ελπίδες και όνειρα στην εξαθλιωμένη πλέμπα. Όλοι έχουν δικαίωμα σ’ αυτό το όνειρο : άνεργοι, ανασφάλιστοι απασχολούμενοι, ακόμη και επιχειρηματίες που ελπίζουν σε μια παράταση στις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς τις τράπεζες.
Η γκανιότα, το στοίχημα δεν κάνει διακρίσεις, απλά προϋποθέτει το αυτονόητο, λίγα έστω χρήματα και διάθεση για παιχνίδι. Βέβαια το κέρδος του στοιχηματία συνήθως δε αποταμιεύεται ούτε καλύπτει οικογενειακές ανάγκες. Ο εθισμένος στον τζόγο είναι άνθρωπος παθιασμένος με το κέρδος και την προσωπική ευχαρίστηση που αποκτά από αυτό. Τα κέρδη πηγαίνουν ως επί το πλείστον σε νέα ρουλέτα, καθώς χαίρεται και συναρπάζεται από την αγωνία της πρόβλεψης. Είναι, επομένως αυστηρά ατομική υπόθεση για να μην πω αντρική. Κάποτε ο χαρτοπαίκτης βρισκόταν στα όρια του περιθωρίου, λίγο πριν την ηθική και οικονομική του κατάπτωση. Η εικόνα του ανθρώπου που παίζει τις τελευταίες οικονομίες του για να σώσει την παρτίδα προκαλούσε αποστροφή και προβληματισμό. Σήμερα οι αξίες έχουν αντιστραφεί. Ο τζογαδόρος μπορεί να παίξει στο στοίχημα και ταυτόχρονα να είναι και καταξιωμένος .
Δημοσιογράφοι κυρίως του αθλητικού τύπου υπερηφανεύονται που έπαιξαν αλλά «πήγαν κουβά». Άλλοι θεωρούν τον εαυτό τους Τειρεσία, αφού μάντεψαν την ήττα ή την νίκη της χ ποδοσφαιρικής ομάδας. Ποιος, όμως, αποκλείει το ενδεχόμενο οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές ή οι διαιτητές να παίζουν στοίχημα καθορίζοντας οι ίδιοι την δική τους τύχη. Η «ομορφιά του ποδοσφαίρου» σε ορισμένες περιπτώσεις αποδείχτηκε προσυμφωνημένη απάτη. Στην Αγγλία η μακρά παράδοση του στοιχήματος εμπεριέχει προβλέψεις από τις επόμενες πολιτικές εξελίξεις, τα αθλητικά έως τον πόλεμο ή την χρεοκοπία μιας αφρικανικής χώρας. Σήμερα το τυχερό παιχνίδι έχει παγκοσμιοποιηθεί και διαδικτυωθεί. Ακόμη και ένας μαθητής με το μικρό του pc μπορεί πλέον να παίξει στην ηλεκτρονική ρουλέτα και να κερδίσει ένα σεβαστό ποσό αρκετό για να του χαρίσει το νέο του video game.
Τεράστια ποσά παίζονται καθημερινά στις εταιρίες στοιχήματος χωρίς να μπορούν φυσικά να ελεγχθούν ή και να φορολογηθούν. Το «ξέπλυμα» άλλωστε παράνομου χρήματος μέσω των τυχερών παιχνιδιών είναι μια παλαιά συνήθεια.
Οι νέες επενδύσεις επίσης εμπεριέχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης καζίνο , οργανωμένων στα πρότυπα του Las Vegas με χώρους αναψυχής και νυχτερινή διασκέδαση.
Ο τζόγος γίνεται τομέας της επίσημης οικονομικής πολιτικής ενός κράτους, αφού παρουσιάζεται ως μια καθόλα νόμιμη οικονομική δραστηριότητα. Οι ψυχολογικές ή και κοινωνικές επιπτώσεις δεν ενδιαφέρουν, αφού ο τα κέρδη για τις επιχειρήσεις είναι κολοσσιαία και προσφέρουν σύμφωνα με τους κρατούντες θέσεις εργασίας.
Όσο, λοιπόν, η οικονομική κρίση θα χειροτερεύει , τόσο η ανάπτυξη των στοιχηματικών παιχνιδιών θα εντείνεται.