Πέμπτη 23 Ιουνίου 2011

Για μια σύγχρονη αντιστασιακή εκπαίδευση


Καθώς η ελληνική κοινωνία βαδίζει όλο και πιο γρήγορα στην οικονομική εξαθλίωση και μετατρέπεται σε ένα χώρο  βαθιών ανισοτήτων αυξάνεται αναλογικά και η ευθύνη του εκπαιδευτικού και γενικότερα του πνευματικού ανθρώπου να σπάσει τα στερεότυπα, να εκφράσει τον επιστημονικό και ανθρωπιστικό λόγο. Συναντώ ως εκπαιδευτικός όλο και πιο συχνά μαθητές που ζητούν απάντηση στα μεγάλα ερωτήματα των καιρών μας «Υπάρχει ελπίδα;», «Ποιοι φταίνε για τη σημερινή κατάσταση:», "Θα  βγει κάτι από τα κινήματα της πλατείας;"
Αντί να τους απαντήσω ευθέως, τους καλώ να βρουν έμμεσα την απάντηση μέσα από το μάθημα της Ιστορίας εστιάζοντας σε ανάλογα ιστορικά φαινόμενα του παρελθόντος αλλά και στην ιδιαιτερότητα της ελληνικής κοινωνίας όπως αυτή διαμορφώθηκε κυρίως στον 20ο αιώνα. Όταν θα πρέπει να καταθέσω την προσωπική μου άποψη δεν έχω κανένα πρόβλημα να υπερασπιστώ το ανθρώπινο  δικαίωμα στη ζωή την ισονομία, την ισότητα για όλους τους ανθρώπους. Πάντα επιχειρηματολογώντας αντιτίθεμαι σε οποιαδήποτε ρατσιστική νύξη που δεν εκφράζεται τις περισσότερες φορές συνειδητά από τους μαθητές αλλά περισσότερο ως σύνθημα ή εύκολη γενίκευση.
Την ίδια στάση προσπαθώ να τηρήσω και απέναντι σε ορισμένους συναδέλφους που είτε λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης είτε λογω πολιτικής άποψης  πολλές φορές εκφράζουν αγοραίες απόψεις των ΜΜΕ.  Σίγουρα πολλοί εκπαιδευτικοί προτιμούν ειδικά απέναντι στους μαθητές τους να αποφύγουν να συζητήσουν “ενοχλητικά θέματα”, παρόλο που  αυτά μας περιμένουν ήδη όλους έξω από το σχολείο ή και μέσα σε αυτό.  Είναι άραγε δεοντολογικό να κάνουμε πως δεν βλέπουμε τους χιλιάδες ανέργους, τους πένητες , τους μετανάστες που κατακλύζουν τα μητροπολιτικά κέντρα, να κατακεραυνώνουμε τις μαθητικές καταλήψεις και την ίδια στιγμή να αδιαφορούμε για τα εκατοντάδες σχολεία που καταργήθηκαν ;
Και όταν το δικό μας σχολείο κλείσει, τότε τι θα πούμε, ότι καλά να πάθουμε; ή ότι δεν πειράζει, θα τοποθετηθούμε αλλού;  Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε «από απόσταση», οι υπόλοιπες ειδικότητες  τον αγώνα τον καθηγητών Γερμανικών και Γαλλικών να κρατήσουν τη θέση τους στο σχολείο κόντρα σε μια άδικη υπουργική απόφαση.  Για αυτόν και μόνο το λόγο ήδη θα έπρεπε να παραμένουν σε απεργία  όλα τα σχολεία. Πέρα από κάποια ψηφίσματα, ουδέν. Λυπάμαι πραγματικά που οι συνδικαλιστικοί φορείς των εκπαιδευτικών τηρούν κατά γράμμα την τακτική της «ήρεμης αντίδρασης». Νομίζω ότι όλοι θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε το γνωστό ποίημα του Μπρεχτ για τους τσιγγάνους, τους καθολικούς, τους εβραίους και να το παραφράσουμε με τις διάφορες ειδικότητες που εργάζονται στην εκπαίδευση. Πέρα από κάποια οικονομικά δεδομένα οι συνάδελφοι της Πληροφορικής, της Βιολογίας, των Ιταλικών, των Θρησκευτικών, της Τεχνολογίας, πληρώνουν την επιλογή της αγοραιοποίησης του Αναλυτικού Προγράμματος που διαμορφώνεται σύμφωνα με τους νόμους της αγοράς και της ζήτησης. Και μήπως τα παραπάνω μαθήματα υστερούν σε μορφωτική αξία;  Αύριο και δεν θα είναι μακριά αυτή η μέρα η Νεοελληνική Γλώσσα, η Νεοελληνική Λογοτεχνία και η Ιστορία πιθανόν να αντικατασταθούν  από πιο εύπεπτα υβριδικά γνωστικά αντικείμενα, όπως  «Τέχνη»,  «Αρχαιογνωσία» «Κοινωνικές Επιστήμες» κλπ. Ήδη αυτή η τάση παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις σε ορισμένα ξένα πανεπιστήμια με την απαλοιφή των νεοελληνικών σπουδών.   Σε αυτήν την περίπτωση ποια θα πρέπει να είναι η στάση των Μαθηματικών και των άλλων θετικών επιστημών.
Γιατί με άλλα λόγια πρέπει ο εκπαιδευτικός που εργάζεται στη Δημόσια Εκπαίδευση να έχει το στόμα του κλειστό και να αδιαφορεί για την εκάστοτε κυβερνητική αυθαιρεσία. Ποια λογική απαγορεύει στους εκπαιδευτικούς να εκφράζουν πολιτική άποψη ; Μήπως θα πρέπει να κρατάμε μαζί μας τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη, όταν μιλάμε στα σχολεία; Υπάρχει κάτι στην κοινωνία μη πολιτικό; Κάποιοι, φαίνεται, τον επικαλούνται μόνο, όταν βάζουν διαγωνίσματα τετραμήνου.  Πολλοί θεωρούν, επίσης, ότι κομματικολογούμε στο σχολείο. Εκείνοι άραγε δεν υπερασπίζονται μια άλλη ιδεολογία που τυγχάνει όμως αυτή τη φορά να αντιτίθεται στις εκπαιδευτικές ανάγκες της χώρας μας; Δεν συναινούν στην ελέω ΔΝΤ κατεδάφιση της Δημόσιας Παιδείας; Ας αφήσουν λοιπόν τη θεσμολαγνεία και την νομολαγνεία ειδικά, όταν ανακαλεί την σκοροφαγωμένη Ράλειο εγκύκλιο του 1977 και να αντιπαρατεθούν με παρρησία στους διαμαρτυρόμενους συναδέλφους. Είναι χρέος όλων των συλλόγων των διδασκόντων των σχολείων να απαιτήσουν από τους Διευθυντές τους  παιδαγωγικές συγκεντρώσεις, για να συζητηθούν τα θέματα της επιμόρφωσης, των ξενόγλωσσων, του «Νέου Λυκείου», της θεσμικής υποβάθμισης  του συλλόγου διδασκόντων.
Η κοινωνία, συνάδελφοι, μας παρακολουθεί ακόμα και τώρα που δεν γίνονται μαθήματα. Μαθητές και γονείς περιμένουν από μας να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και να προετοιμάσουμε τους μαθητές για το δύσκολο αύριο. Ξεχάστε για λίγο τις συντάξεις σας, τους βαθμούς των πανελλαδικών   και το «άσε θα δούμε»  και αντισταθείτε.