Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

H ηρωοποίηση άβουλων και ανίκανων προσώπων δεν είναι τωρινό φαινόμενο



Το είδαμε και αυτό στη σημερινή Ελλάδα. Να ηρωοποιείται πρώην πρωθυπουργός στο βωμό εκλογικών συμφερόντων  , να διαγράφονται με μιας οι μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης του στο οικονομικό κατρακύλισμα, τα σκάνδαλα που ξεπουλούσαν  τη δημόσια περιουσία και τον ιδρώτα του κόσμου (Βατοπέδι, Δομημένα ομόλογα), τη διαγραφή του μεγαλύτερου μεταπολεμικού σκανδάλου δημόσιας ασφάλειας (τηλεφωνικές υποκλοπές ) . Άβουλος και  «βούδας» κατά την έκφραση των μυστικών τηλεγραφημάτων των αμερικανικών υπηρεσιών (wiki leaks) δεν μπήκε καν στον κόπο να εξηγήσει πώς ένας μαθητής δολοφονήθηκε και ένα κράτος έμεινε απαθές για τρεις ολόκληρες μέρες. Πώς τα δημόσια στατιστικά στοιχεία «μαγειρεύτηκαν»  και χωρίς να πει ο ίδιος κουβέντα η  χώρα τον Φεβρουάριο του 2010 οδηγούταν στη λαιμητόμο του ΔΝΤ . Αυτός λοιπόν που οι κακές γλώσσες τον θεωρούσαν άσο στο Play Station  να χαρακτηρίζεται  σήμερα περίπου ως το μαύρο πρόβατο των Αμερικανών και να υιοθετείται μια αντίληψη ότι μόνο από τύχη δεν δολοφονήθηκε από το «σάπιο ντόπιο και διεθνές κατεστημένο».  
Το φαινόμενο δεν είναι τωρινό.  Πολλές ιστορικές προσωπικότητες  της νεότερης ελληνικής ιστορίας με αντιφατικά χαρακτηριστικά «δικαιώθηκαν» μετά θάνατον από την επίσημη ιστοριογραφία και την πολιτική.  Ο Γρηγόριος ο Ε’ αφόρισε την ελληνική επανάσταση και αγιοποιήθηκε. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν σήκωσε ποτέ το λάβαρο της επανάστασης στην Αγία Λαύρα, υπήρξε ενάντιος στο ελληνική εξέγερση αλλά και αυτός ηρωοποιήθηκε.  Ο Ελευθέριος Βενιζέλος  θεωρήθηκε ο κορυφαίος Έλληνας πολιτικός παρότι ενέπλεξε την Ελλάδα στα επεκτατικά σχέδια της Αντάντ, οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία, τοποθέτησε τον ανεπαρκή  και επικίνδυνο   Στεργιάδη ως αρμοστή στη Σμύρνη και ξεκίνησε με το «ιδιώνυμο» την αντικομουνιστική εκστρατεία που θα συνεχιστεί με μικρά διαλείμματα έως το 1974. Ο Γεώργιος  Παπανδρέου, αφού επέβαλε με τα αγγλικά όπλα τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ θεωρήθηκε «Γέρος της Δημοκρατίας» και αντιστασιακός. Το ίδιο φαινόμενο σημάδεψε και τη πολιτική πορεία του Κωνσταντίνου Καραμανλή ο οποίος αφού ξεκίνησε το οικοδομικό τερατούργημα που λέγεται Αθήνα , οργάνωσε τις εκλογές «βίας και νοθείας» του 1961, πολιτικά υπεύθυνος για τη δολοφονία Λαμπράκη , «ουδέτερος»  κατά τη χουντική επταετία θεωρήθηκε μεταπολιτευτικά σύμβολο της δημοκρατίας και εθνάρχης. Ο Ανδρέας Παπανδρέου υπόλογος σε μια σειρά σκανδάλων, υπεύθυνος για την οικονομική υποδούλωση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό κεφάλαιο,  δημαγωγός  σε θέματα εθνικής κυριαρχίας (ΝΑΤΟ,ΕΟΚ) θεωρήθηκε «ριζοσπάστης» πολιτικός και ανανεωτής.
Σίγουρα , η τωρινή κρίση βοήθησε πολλούς Έλληνες χωρίς ιστορικές γνώσεις και πολιτική κρίση  να αναθεωρήσουν την πολιτική αγιογραφία. Να όμως που επανεμφανίζεται το φαινόμενο από τους ίδιους ιδεολογικούς εκπροσώπους της αστικής τάξης και του κεφαλαίου. Υπολογίζουν στην εξασθένιση της μνήμης και στο δημοσιογραφικό κουτσομπολιό που απέχει παρασάγγας από την ιστορία. Ας ξανασκεφτούμε ποιοι μας έφεραν στην τωρινή κατάσταση, ποιοι σιώπησαν και αυτοπαομονώθηκαν όταν το πλοίο βούλιαζε.

Μανόλη Αναγνωστάκη Ἐπιτύμβιον
Πέθανες- κι ἔγινες καὶ σύ: ὁ καλός,
Ὁ λαμπρὸς ἄνθρωπος, ὁ οἰκογενειάρχης, ὁ πατριώτης.
Τριάντα ἕξη στέφανα σὲ συνοδέψανε, τρεῖς λόγοι ἀντιπροέδρων,
Ἑφτὰ ψηφίσματα γιὰ τὶς ὑπέροχες ὑπηρεσίες ποὺ προσέφερες.
Ἄ, ρὲ Λαυρέντη, ἐγὼ ποὺ μόνο τὄξερα τί κάθαρμα ἤσουν,
Τί κάλπικος παρᾶς, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μέσα στὸ ψέμα
Κοιμοῦ ἐν εἰρήνῃ, δὲν θὰ ῾ρθῶ τὴν ἡσυχία σου νὰ ταράξω.
(Ἐγώ, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μὲς στὴ σιωπὴ θὰ τὴν ἐξαγοράσω
Πολὺ ἀκριβὰ κι ὄχι μὲ τίμημα τὸ θλιβερό σου τὸ σαρκίο.)
Κοιμοῦ ἐν εἰρήνῃ. Ὡς ἤσουν πάντα στὴ ζωή: ὁ καλός,
Ὁ λαμπρὸς ἄνθρωπος, ὁ οἰκογενειάρχης, ὁ πατριώτης.
Δὲ θά ῾σαι ὁ πρῶτος οὔτε δὰ κι ὁ τελευταῖος.

2 σχόλια:

  1. Αγαπητέ Μιχάλη,

    Καλησπέρα και καλή δύναμη. Συμφωνώ σχεδόν σε όλα, εκτός από τις νύξεις σου για τους δύο εκκλησιαστικούς άνδρες. Δεν είναι της στιγμής να παραθέσω πηγές για την πιστοποίηση της αντίθετης γνώμης, αλλά θα επισημάνω μόνον δύο παραμέτρους: η διπλωματική κίνηση του Γρηγορίου τον οδήγησε στην κρεμάλα και στην ανάδειξή του σε νεομάρτυρα, και μάλιστα εθνομάρτυρα. Επίσης, στην ορθόδοξη παράδοση δεν αγιοποιούμε, αλλά αναγνωρίζουμε την αγιότητα των προσώπων μέσα από ορισμένα σημεία (π.χ., θαυματουργία, προορατικό χάρισμα, ευωδία λειψάνων, κ.ά.). Έτσι συνέβη, αν δεις τον βίο του, και με το ηρωικό τέκνο της Δημητσάνας. Όσο για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό είναι πολύ πιθανόν να μη σήκωσε το λάβαρο στην Αγία Λαύρα ανήμερα του Ευαγγελισμού, αφού ήδη είχε ευλογήσει τη σημαία και τα όπλα των επαναστατών στην Πάτρα δύο ημέρες πιο πριν. Η Ιστορία τα περιέχει όλα, μεγαλείο και πτώση, ηρωισμό και δουλεία, αγιότητα και αποτυχία. Ας είμαστε και περισσότυερο διαλλακτικοί, ειδικά με την Εκκλησία, η οποία ως θεσμός κράτησε την παιδεία και το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων σε υψηλό βαθμό. Και ένα τελευταίο: η μαρξιστική οπτική της Ιστορίας είναι εργαλείο μεθοδολογικό και απόπειρα ερμηνείας, τίποτε άλλο. Ας μην ξεχνάμε και τους απηνείς διωγμούς κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μέσα στον 20ό αιώνα, στην πρώην Σοβιετική -κατ' επίφασην σοσιαλιστική- Ένωση (εξορία αντιφρονούντων, στρατόπεδα συγκέντρωσης, εγκλεισμός σε ψυχιατρεία, εκτελέσεις αθώων, χυδαία αθεϊστική προπαγάνδα). Ευχαριστώ για την υπομονή σου και θα τα ξαναπούμε!

    Βουλγαροκτόνος ?(x-Billy The Kid)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ Billy ,

    Xαίρομαι που τα ξαναλέμε, με τον όρο "ἁγιοποίηση" (agiografy) στην Ιστορία εννούμε την εξιδανίκευση των χαρακτηριστικών μιας ιστορικής προσωπικότητας. Ο Γρηγόριος ο Ε'είχε δείξει τις αντιλήψεις του ήδη πριν την επανάσταση σε κείμενα τόσο για το Ρήγα όσο και για την επικείμενη κινητοποίση στις αρχές του 21 σε επιστολές του στους πρόκριτους της Υδρας. Σε παραπέμπω και στην ανάρτηση "Σκαι και Ιστορία". Δυστυχώς, η επίσημη ελληνική εκκλησία (Αρχιεπίσκοποι, Μητροπολίτες) πλην ελαχίστων εξαιρέσεων έπαιξε προδοτικό και αντιλαϊκό ρόλο στις ελληνικές κρίσεις. Ιστορικά ήταν με την πλευρά των συντηρητικών των φασιστών και των χουντικών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή