Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

Προτάσεις για τη λειτουργία των Πειραματικών Σχολείων

Σύμφωνα με το Άρθρο 31 της νόμου πλαισίου, σκοπός των πειραματικών σχολείων είναι η παιδαγωγική επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού και η πειραματική εφαρμογή προγραμμάτων και μεθόδων διδασκαλίας, καθώς και η πειραματική χρήση σχολικών βιβλίων, οπτικοακουστικών και άλλων μέσων εκπαιδευτικής τεχνολογίας.

Κρίνεται επομένως ουσιώδης και καίρια η θέση των σχολείων αυτών για τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Η ελληνική πολιτεία δεν έχει παρά να αξιοποιήσει το επίλεκτο εκπαιδευτικό προσωπικό των πειραματικών σχολείων στην κατεύθυνση της έρευνας και την παραγωγής ενός επιστημονικού έργου, που θα βοηθήσει την πολύπαθη ελληνική εκπαίδευση.

Κρίνεται, ωστόσο, αναγκαία η αναβάθμιση του ρόλου των πειραματικών σχολείων στο εκπαιδευτικό σύστημα και η τροποποίηση της λειτουργίας τους έτσι, ώστε να επιτελέσουν με τον καλύτερο τρόπο το ερευνητικό και εκπαιδευτικό τους έργο.

Προτείνονται, επομένως, οι εξής αλλαγές :


• Να δημιουργηθεί ένα ιδιαίτερο αναλυτικό πρόγραμμα για τα πειραματικά σχολεία με ευέλικτο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων και ευρύτερα πλαίσια στη διδασκαλία τους έτσι ώστε να είναι εφικτή η πειραματική εφαρμογή νέων μεθόδων και μέσων διδασκαλίας.

• Τα πειραματικά σχολεία να συνδεθούν άμεσα με το ερευνητικό έργο των παιδαγωγικών σχολών και να γίνουν χώροι άσκησης και κατάρτισης των φοιτητών.

• Να θεσμοθετηθεί ωράριο έρευνας εντός των 5 ωρών που υπολείπονται του κανονικού ωραρίου με υποχρέωση των εκπαιδευτικών να σχεδιάζουν ερευνητικές προτάσεις και να παραθέτουν αντίστοιχες εκθέσεις αποτελεσμάτων σε μηνιαία ή και ετήσια βάση.

• Να μειωθεί ο αριθμός των μαθητών που εισάγονται στο σχολείο έτσι ώστε να επιβοηθηθεί η ερευνητική προσπάθεια των εκπαιδευτικών. Η επιλογή των μαθητών να γίνεται με κλήρωση.

• Να δημιουργηθεί θέση συντονιστή ερευνητή εκπαιδευτικού με μειωμένο ωράριο, ο οποίος θα συντονίζει την εκπαιδευτική έρευνα και θα αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο πανεπιστήμιο και το πειραματικό σχολείο.


• Να θεσμοθετηθεί υποχρέωση των σχολείων αυτών να προβάλουν και να δημοσιεύουν ερευνητικό έργο σε ετήσια τουλάχιστον βάση. Το πειραματικό σχολείο οφείλει να οργανώνει συνέδρια, ημερίδες, συμπόσια με εκπαιδευτικά αλλά και γενικότερα επιστημονικά θέματα και στο τέλος κάθε έτους να εκδίδει τα πρακτικά.

• Να συνδεθούν τα πειραματικά σχολεία με τα σχολεία της περιοχής τους αλλά και με τα άλλα πειραματικά με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και την εφαρμογή κοινών ερευνητικών προγραμμάτων.

• Να αξιοποιηθούν τα πειραματικά σχολεία πολύπλευρα, στο πλαίσιο της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων.

• Να θεσμοθετηθεί η δοκιμή και η αξιολόγηση κάθε νέου σχολικού βιβλίου, μεθόδου, και γενικότερα διδακτικού εργαλείου εντός του χώρου των πειραματικών σχολείων.

• Να δημιουργηθούν στα πειραματικά σχολεία θέσεις σχολικών ψυχολόγων με σκοπό την καλύτερη πειραματική εφαρμογή και υποστήριξη ψυχοκοινωνικών ερευνών και δραστηριοτήτων.

• Αναμόρφωση και αναβάθμιση των πειραματικών σχολείων σημαίνει επιπλέον χρηματοδότηση τους σε θέματα λειτουργίας και εξασφάλιση κάθε αναγκαίου μέσου και υλικοτεχνικής υποδομής, για να επιτελέσουν το ερευνητικό τους έργο.

Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

Αυτή είναι η παιδαγωγική τους αντίληψη και ιδεολογία : Οπισθοδρόμηση και Κοινωνικός Δαρβινισμός

Το πρόσφατο νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση των Πειραματικών σχολείων αποπνέει σκόνη, μούχλα και παλαιάς κοπής ελιτισμό ή και λογιοτατισμό, που σε άλλες εποχές θα είχε εμπνεύσει τον Κωστή Παλαμά σε νέα «Σατυρικά Γυμνάσματα». Η γραφικότητα , ωστόσο, καταντά φενάκη και παγίδα όταν βαφτίζεται «αναβάθμιση και ίδρυση Προτύπων» και εφαρμόζεται στα ανυποψίαστα κεφάλια των παιδιών μας. Από πού να ξεκινήσει κανείς για αυτό το κείμενο που πρεσβεύει δήθεν νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις.
Ο θεσμός των «Προτύπων» λειτούργησε σε παλαιότερες εποχές , κυρίως τη δεκαετία του ’50 και του’ 60, όταν η μέση εκπαίδευση, αγαθό των λίγων δεν επαρκούσε για να καλύψει όχι μόνο τις μορφωτικές ανάγκες της εργατικής οικογένειας, αλλά ακόμη και της ίδιας της αστικής και μεγαλοαστικής τάξης που ουσιαστικά κυβερνούσε αυτόν τον τόπο. Καθώς τα ιδιωτικά σχολεία ήταν λίγα και δεν επαρκούσαν, επιστρατεύτηκαν οι κρατικές δομές, για να δημιουργηθούν «Πρότυπα σχολεία» σύμφωνα με το Γερμανικό παράδειγμα, για να φοιτήσουν είτε «χαρισματικά» παιδιά είτε παιδιά των ελίτ , με τη φιλοδοξία να αποτελέσουν σύμφωνα με τους εμπνευστές τους, οι προπομποί των αυριανών ηγετών. Δεν είναι, λοιπόν, παράξενο ότι ο ίδιος ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος φοίτησε στη Σχολή Αναβρύτων, ένα δημόσιο Πρότυπο σχολείο. Σε ένα κοινωνικό σύστημα επομένως , που έθετε αξεπέραστα εμπόδια στην εργατική και την αγροτική οικογένεια, για να μορφώσει τα παιδιά της στη Μέση αλλά και στη Ανώτατη εκπαίδευση, τα Πρότυπα διαιώνιζαν τον φιλελεύθερο μύθο του «φτωχού χαρισματικού» και έδιναν την ευκαιρία στα παιδιά της αστικής και μεγαλοαστικής τάξης να συνεχίσουν σε ανώτερες ή και ανώτατες σπουδές προσόν απαραίτητο και μόνο για την ένταξη στον Δημόσιο Τομέα υπηρεσιών. Η επέκταση της μόρφωσης , καθολικό αίτημα των κοινωνικών αγώνων τη δεκαετία του 1960 σε όλο τον κόσμο απασχόλησε την ελληνική πολιτεία για ένα πολύ σύντομο διάστημα, στο σύντομο πέρασμα της Ένωσης Κέντρου (1964-1965) από την εξουσία. Η κατάργησή των Προτύπων το 1982 δεν υπήρξε τόσο το αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης της τότε κυβέρνησης , όσο της από τα πράγματα αχρήστευσης του κοινωνικού τους ρόλου, αφού οι πρόσβαση στη Μέση εκπαίδευση ήταν πλέον μαζική και η απαίτηση για επέκταση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα ήταν πια δεδομένη.
Να όμως που η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα. Η περιβόητη αξιολόγηση γίνεται η σημαία και το βασικό εργαλείο των νέων Προτύπων Σχολείων. Μια αξιολόγηση που θα αφορά κυρίως στα καθήκοντα και την εργασία των εκπαιδευτικών, μια αφόρητη γραφειοκρατική διαδικασία που θα εξαντλεί αλλά και θα εξανδραποδίζει τον δάσκαλο του Πειραματικού, ο οποίος θα πρέπει να δίνει συνεχώς εξετάσεις για τη δεκτικότητα του στους ορισμούς του υπουργείου και στην «εργασιακή ευελιξία». Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα σχολεία, όπου οι εκπαιδευτικοί απλά δεν θα τυγχάνουν των ωφελημάτων της θετικής αξιολόγησης, στα Πειραματικά οι εκπαιδευτικοί κάθε πέντε χρόνια θα κρίνονται και τα αποτελέσματα θα έχουν ως συνέπεια ακόμη και τον εξοβελισμό τους από το σχολείο.
Το σχολικό ωράριο θα γίνει λάστιχο με δυνατότητα να προγραμματιστούν ώρες εργασίας ακόμη και το απόγευμα χωρίς βέβαια να προβλέπεται αντίστοιχη αύξηση του μισθού.
Καμιά κουβέντα για κρατική χρηματοδότηση, αφού όπως φαίνεται τα πειραματικά θα αποτελέσουν το πείραμα εφαρμογής χορηγιών και αγοραιοποίησης της δημόσιας παιδείας.
Τα υπάρχοντα Πειραματικά θα αξιολογηθούν με οικονομικά και ιδεολογικά κυρίως κριτήρια κατά πόσο δηλαδή εφάρμοσαν την αξιολόγηση και τα νέα κελεύσματα του υπουργείου. Μη πειραματικά σχολεία, επίσης, θα μπορούν να φέρουν τον τίτλο του «Προτύπου», εάν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις.
Τα Πρότυπα Γυμνάσια και Λύκεια θα δέχονται μαθητές με εξετάσεις και τεστ δεξιοτήτων. Ποιοι θα εξετάσουν και με ποια κριτήρια την ετοιμότητα ενός παιδιού να παρακολουθήσει το σχολικό μάθημα των Προτύπων ; Πώς θα εξασφαλιστεί το αδιάβλητο και η αξιοπιστία της εξέτασης ; Ποια μέθοδος μπορεί να αποφανθεί για την ιδιοφυία ενός νεαρού εφήβου . Το τεστ IQ μήπως; Αυτή είναι η παιδαγωγική τους φιλοσοφία; Όποιος μπορεί να λύσει μαθηματικά προβλήματα ή γνωρίζει ιστορικά γεγονότα πάνω από τον μέσο όρο μπορεί και να θεωρηθεί «άριστος»;

Σε μια εποχή που η παιδεία αποτελεί όχι μόνο κοινωνικό αγαθό αλλά και όρος επιβίωσης σε έναν κόσμο ακατάσχετης πληροφορίας και οπτικής επίδρασης το ελληνικό υπουργείο πρωτοτυπεί ιδρύοντας «σχολεία των ελίτ», των παιδιών που απλά θα έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανταποκριθούν σε άλλη μια εξέταση. Γιατί σήμερα με την επικράτηση της φροντιστηριακής παιδείας δεν μιλάμε πλέον για « χαρισματικό», αλλά για έναν νέο που από την εφηβεία του δοκιμάζεται σε πλήθος εξετάσεων, όπως το Lower, το Proficiency, τα DELF κ.ά., για να ανταποκριθεί στον σκληρό ανταγωνισμό της αγοράς εργασίας.

Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

Καλά Χριστούγεννα, αλλά και λίγα λόγια πριν το 2011

Ζούμε στο μέσο μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Ένας νέος χρόνος έρχεται με άγνωστα αλλά και σκοτεινά αδιέξοδα για τα κράτη της Ευρώπης. Είμαστε, πιστεύω, όμως και στην αυγή μιας νέας εποχής. Ιστορικά το μεταίχμιο δύο εποχών σημαδεύτηκε από κοσμογονικές αλλαγές οι οποίες δεν ήταν και πάντα ευχάριστες για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Πόλεμοι, μεγάλες επιδημίες, παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις. Θυμηθείτε τις εισβολές των γερμανικών φύλων και το χάος που ακολούθησε τη διάλυση της κραταιής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, την πανούκλα , τον «μαύρο θάνατο» με τους είκοσι εκατομμύρια νεκρούς και πώς επηρέασε τη μετάβαση στην Αναγέννηση, τον τριακονταετή θρησκευτικό πόλεμο και πώς έφερε τις νέες ιδέες του Διαφωτισμού στο προσκήνιο, τον α’ παγκόσμιο πόλεμο και την κρίση του 1929 και πώς οδήγησαν στην εργατική επανάσταση αλλά και στο κοινωνικό κράτος ή στον προστατευτισμό σε διάφορες χώρες, το τέλος του β’ παγκόσμιου πολέμου και πώς μια σειρά από απελευθερωτικά κινήματα έδωσαν το αποφασιστικό χτύπημα στις αποικιοκρατικές αυτοκρατορίες. Πέρα λοιπόν από το άδηλο μέλλον που όλους μας γεμίζει με ανησυχία είναι φυσικός νόμος ότι η δράση φέρνει αντίδραση και μέσα από τη σύγκρουση γεννιέται μια νέα δυναμική που μπορεί να συμπαρασύρει πανίσχυρες αντιλήψεις σχετικά με τον πολιτισμό και την πολιτική. Προετοιμαστείτε, λοιπόν, με γνώση, υπομονή και θάρρος , γιατί τα επόμενα χρόνια θα δούμε την κατάρρευση μιας εποχής με γνωστά αδιέξοδα και αυταπάτες και το δύσκολο τοκετό μιας άλλης με ίσως καλύτερες προοπτικές για την ανθρωπότητα.

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για την επέκταση των επιχειρησιακών συμβάσεων ξαναδημοσιεύω την παλαιότερη ανάρτησή μου "Φθηνό ευέλικτο εργατικό δυναμικό"

Αυτό το μέλλον ετοιμάζουν κυβέρνηση και ΕΕ για μας και τα παιδιά μας. Μισή δουλειά, μισή ζωή. Προκειμένου να εξασφαλιστούν, όπως λένε θέσεις εργασίας και επενδύσεις . Ακόμη και στις πανελλαδικές εξετάσεις το θέμα της έκθεσης είχε να κάνει με την ευελιξία στην αγορά εργασίας. Πολλοί ίσως πιστέψετε ότι κρύβεται κάποια λογική σ’ αυτό το εγχείρημα. Θα έρθουν από την Κίνα , τις ΗΠΑ, τα αραβικά εμιράτα να χτίσουν επιχειρήσεις και έτσι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Λοιπόν, αφού οι κυβερνώντες δεν κατάλαβαν τίποτα από την εξέλιξη του καπιταλισμού όλα αυτά τα χρόνια, ας τους θυμίσουμε ορισμένα απλά πράγματα :

Μια κοινωνία δεν είναι supermarket για να προχωράς με βάση τα οικονομικά κέρδη και τις ζημιές. Υπάρχουν και κάποια πράγματα εν πολλοίς άγνωστα στις μέρες μας που τα λένε συνείδηση, όνειρα, ελεύθερος χρόνος, παιδεία, αλληλεγγύη, άμιλλα, που μπορεί να προκαλούν και χασούρα πολλές φορές στο ταμείο αλλά με αυτά επενδύεις σε ότι πιο πολύτιμο, τον άνθρωπο.

Όλα αυτά τα «γιατρικά» για την ανεργία έχουν δοκιμαστεί σε πολύ πιο ανεπτυγμένες χώρες από την Ελλάδα και απέτυχαν παταγωδώς. Η ανεργία παρέμεινε σταθερή ή και αυξήθηκε αφού η επισφαλής εργασία προκαλεί συχνά ακόμη και την παραίτηση ή την περιθωριοποίηση.

Οι ανεξέλεγκτες επιχειρήσεις απομυζούν για ένα χρονικό διάστημα κάποια περιοχή , δημιουργούν προσδοκίες και αφού εξασφαλίσουν τα κέρδη τους αποχωρούν και χτίζουν σε άλλη « φθηνότερη» περιοχή. Αφήνουν πίσω τους εξαθλιωμένα και οργισμένα θύματα, που παίρνουν και αυτά το δρόμο της μετανάστευσης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, η Αργεντινή, η Ιρλανδία αλλά και αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ.

Οι “ μπανανίες” δεν ωφέλησαν ποτέ κανένα κράτος, κανένα πολίτη ή πολιτικό. Μόνο η United Fruit Company ωφελήθηκε. Η αιματηρή ιστορία πολλών δικτατοριών και πολέμων το αποδεικνύει.

Το κοινωνικό μοντέλο που ονειρεύονται το ΔΝΤ , η κυβέρνηση και η ΕΕ εμπεριέχει πολύ αίμα, πολύ βία, άγχος, ανταγωνισμό, αποξένωση και κυρίως εξαθλίωση τόσο σε πνευματικό όσο και σε υλικό επίπεδο.

Το σχολείο θα γίνει περιττή πολυτέλεια. Λίγες βασικές γνώσεις επαρκούν , αφού τα υπόλοιπα θα τα μάθεις αν έχεις βέβαια χρήματα- στην πορεία καθώς θα αναζητείς πιο πρόσφορο- αν βρεις ποτέ- επάγγελμα.

Χρεοκοπημένες θεωρίες, όπως ο κοινωνικός δαρβινισμός, το φιλελεύθερο μοντέλο του αυτοδημιούργητου, η αυτορρύθμιση της κοινωνίας, το « λιγότερο κράτος» επανέρχονται και εφαρμόζονται κατά τρόπο βαθιά αντιδημοκρατικό και θα έλεγα φασιστικό. Ενδύονται , δηλαδή, το μανδύα του νέου πατριωτισμού, της φιλοπατρίας αποκλείοντας ως προδοτική οποιαδήποτε αντίδραση.

Θα ξαναθυμηθώ το ιδιοφυίες κρεσέντο των αντιφατικών ιδεολογημάτων από τα το « 1984» του Όργουελ, αλλά θα το παραφράσω λίγο. Ελευθερία είναι η σκλαβιά, κέρδος είναι η φτώχεια, Ευδαιμονία είναι η αδιάκοπη εργασία, δημοκρατία είναι η υποταγή.

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Κανιβαλικός καπιταλισμός

Είναι μέσα στις εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος να τρώει τις ίδιες τις σάρκες του , να αδειάζει τις δεξαμενές που το τροφοδοτούν, τους καταναλωτές των προϊόντων που παράγει.
Την ώρα που ολόκληρες χώρες εξαναγκάζονται να διαλύσουν το κράτος πρόνοιας προκειμένου να δανειστούν με δυσβάσταχτους όρους και εκατομμύρια άνθρωποι βυθίζονται στη φτώχεια, μερικές δεκάδες κροίσοι σε ολόκληρο τον κόσμο σπαταλούν ασύστολα περιουσίες σε πύργους, ακριβά αυτοκίνητα, φανταχτερά ρούχα και κάθε λογής χλιδή. Τα περίφημα πια golden boys ετοιμάζονται με τους πακτωλούς χρημάτων που απέκτησαν , να στήσουν νέες « ρουλέτες» σε βάρος των ανυποψίαστων δανειοληπτών. Ωστόσο εάν κοιτάξει κανείς λίγο πιο μακριά, θα αναρωτηθεί, « Τι θα απομείνει μετά το φαγοπότι; ». Όταν τα χρήματα των πολιτών θα έχουν τελειώσει και τα χρέη θα παραμένουν ακάλυπτα, ποια θα είναι η συνέχεια αυτού του « πολιτισμού της χλιδής και της σπατάλης» .
Μάγοι δεν ήμαστε ούτε μάντεις. Ένα είναι , όμως, βέβαιο. Οι επαύλεις, η πολυτέλεια, το ίδιο το χρήμα δεν θα έχει κανένα αντίκρισμα, καμία αξία. Θα πρέπει οι άνθρωποι να ξαναχτίσουν από την αρχή εκεί από όπου ξεκίνησαν, στο χωράφι. Ο γερό -Λαδάς στον « Χριστό ξεσταυρώνεται» μαζεύει χρόνια ολόκληρα λίρες στο σεντούκι του, για να τις δει στο τέλος να καταστρέφονται. Είναι πια γεγονός ότι ο πολιτισμός των αρχών του 21ου αιώνα δεν ενδιαφέρεται για τον άνθρωπο . Οι βιομηχανίες παράγουν προϊόντα για τα ράφια και όχι για χρήση. Υπολογιστές, τηλεοράσεις, συσκευές mp3, πακέτα διακοπών στολίζουν διαφημίσεις και βιτρίνες, ίσως και την ανθρώπινη ματαιοδοξία.
Όλοι αναγνωρίζουν την ευθύνη των τραπεζών στην παρούσα κρίση. Καμία χώρα ωστόσο, δεν εννοεί να ασκήσει έλεγχο στην ανεξέλεγκτη τοκογλυφία τους. Το πρόσκαιρο κέρδος μπορεί να είναι μεγάλο , είναι όμως «πρόσκαιρο». Οι νέες οικονομικές δυνάμεις της Κίνας και της Ινδίας στηρίζονται άλλωστε και αυτές στην αλυσίδα ‘παραγωγή- ζήτηση’ και όσο και αν πρωταγωνιστούν στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο εμπόριο θα αναγκαστούν περικόψουν σταδιακά μονάδες παραγωγής και θέσει εργασίας.
Οι ισχυρές βιομηχανικές χώρες του Βορά θα δουν σε μερικές δεκαετίες ότι τα λεφτά τελείωσαν. Οι δυτικές κοινωνίες του μεταπολεμικού κόσμου στηρίχτηκαν στο κράτος δικαίου, στον κοινωνικό έλεγχο (φόροι , δασμοί) , για να στηρίξουν βασικές υποδομές στην παιδεία και την υγεία. Ταυτόχρονα, η ανάγκη για καταναλωτικά αγαθά στήριξε τη βιομηχανία αλλά και ένα στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης που έπληξε το φυσικό περιβάλλον και τις κοινωνικές σχέσεις (άγχος, κοινωνική ανισότητα. )
Σήμερα, ο αγώνας της καπιταλιστικής ελίτ είναι να συμπιέσει προς τα κάτω τους μισθούς, για να αντέξει στον ανταγωνισμό. Σύντομα, ωστόσο, θα καταλάβει ότι ο φτωχός πτυχιούχος άνεργος δεν θα καταναλώσει , ούτε θα καταλήξει δουλοπάροικος, αλλά θα επαναστατήσει.